Dorie en die Bergdromer (Deel 1): Die Invitasie

(Hierdie stukkie is gebaseer op ‘n “spietsie” wat ek een aand lank lank gelede, in Oktober 2008, by die Hoërskool Durbanville se Vonkelvrou-aand afgesteek het.)

Kyk, susters en niggies, maatjies en dalk ‘n ou nefie hier en daar – die lewe is nou nie juis aljimmers vir my ‘n lied nie.

En ek wil dit illustreer deur my storietjie vir julle te spin, want dit is per slot van rekening die enigste storietjie wat ek kán spin. En dit wil ek doen aan die hand van aanhalings uit “The Invitation” van Oriah Moutain Dreamer wat ‘n paar jaar gelede die rondte gedoen en wêreldwyd groot opslae gemaak het. Sy rig ‘n uitnodiging aan ons om die uitdagings van die lewe, die lief én die leed, te aanvaar, en ons nie deur seerkry te laat onderkry nie. (Hoewel my eersgeborene my destyds by die aankoop van die boekie vermaan het: “Moeder, ek sal u ernstig oor u leesstof moet aanpreek.”)

Nou hoekom is die lewe dan so dikwels nie vir my ‘n lied nie?

In die eerste plek is ek  letterlik toondoof: In Sub. B is ek summier uit die Lentedagkoor verban nadat die juffrouens dae lank kop gekrap het oor die oorsprong van die wanklank te midde van die andersins jubelende tone. En in die hoërskool het ek net-net my plek in die koor “verdien” deur tee aan te dra vir die meneer wat die stemtoetse gedoen het.

In die tweede plek is ek maar so half swaarmoedig gebore. Toe die ander Sub. A-maatjies tou en rek gespring het, aan-aan en donkerkamertjie, Barbie, albaster, cowboys-and-crooks gespeel het, het ek so taks om taks smartlik aan’t huil gegaan omdat die skool (en die ganse lewe) vir my soveel verwarring ingehou het. Ek het alte dikwels met die verkeerde boodskappe by die huis aangekom. So het ek, byvoorbeeld, vir my ma geld vir Bybelbestryding, in plaas van Bybelverspreiding, gevra. En toe die juffrou versoek dat ons ‘n liniaal moet aanskaf, was ek heeltemal “verbokkereerd” (familiewoord uit my ma se geledere), want my vrome moeder het gewoonlik van ‘n duimstok gepraat.

Nodeloos om te sê, het my akademiese loopbaan nie juis met ‘n oorverdowende knal “afgeskop” nie. Om te lees van Sus en Daan, Koeloe, Boef en Kiet, en om daai doppies uit te pak om somme te doen (onthou julle nog, Sub. A-klas van 1965?) het vir my net geen sin hoegenaamd gemaak nie. Ná ongeveer ‘n jaar op die skoolbanke het die juffrou agtergekom ek memoriseer die leesles by die huis, om dit dan in die klas te kom “opsê”! En my jare lange skermutseling met Wiskunde het uiteindelik in standerd 7 op ‘n miserabele “whimper” uitgeloop … met die H wat ek in die eindeksamen“behaal” het. My pa se ontploffing het darem vir ‘n “bang” gesorg – hy kon hierdie kordaatstuk van sy oudste kind net nie kleinkry en/of verwerk nie …

Verder moes ek dikwels hoor “Dorettie is ‘n vettie”. En nee, dit het op sportgebied ook nie juis waffers gegaan nie – inteendeel! Noem maar op: atletiek, (dwerg)tennis, netbal, die gevreesde “Liggies”-periode, hokkie en ballet. Ek trek daar liefs ‘n sluier oor, ter wille van die sensitiewe leser (én my fragiele ego). My pa het telkemale probeer preek oor ‘n gesonde liggaam wat dan nou kwansuis ‘n gesonde gees sou huisves. En ek het maar net gewonder oor my diep verwonde binneste, die gevolg van al die gespot oor my komieklike sportvertonings …

Wat van klavier? In standerd twee het ek dié uitdaging heel paraat en geesdriftig aanvaar en geoefen dat dit klap. Die juffrou was versigtig optimisties (soos die politici van ouds) oor my “vordering”. Maar ai, net vóór my eerste Unisa-eksamen, moker juffrou Farmer my met die FAK Sangbundel oor die kop omdat ek my toonlere so nougeset in ‘n honnebrekfis omskep het. En ná die eksamen wou sy nie eens my rapport vir my wys nie. Sy was glo bang die terugvoer sou my vir ewig knak …

Maar boeta, daar was één gebied waarop ek uitgeblink het - as dit by praat kom, was ek voor in die koor. Hierdie talent het my voortdurend in die moeilikheid by die skool laat beland. Ek is oor die vingers geraps, in die hoekie laat staan en reëls laat uitskryf – tevergeefs! Daar is spottenderwys na my as “Orreltjie” verwys. En as die Retief-gesinnetjie Sondae ‘n entjie gaan ry het, het my ma-hulle belowe om my te betaal as ek net om hemelsnaam sou stilbly. Aan die ander kant het my ou moeder “delusions of grandeur” gehad en my aangemoedig om Regte te swot, want met so ‘n “bek” moes ek doodeenvoudig ‘n “advokaat” word. Wat, helaas, nie gebeur het nie!

Dit volg seker logies dat ek uiteindelik ‘n (kortstondige) flirtasie met die verhoog sou hê. Maar ook hier is my gevoelige, romantiese, hoopvolle sieletjie gekwes. Ek moes dekor verf, of anders is ek ge-“typecast” as nare hekse, viswywe, uitgerafelde dames van verskeie kontinente en/of “cantankerous” ou vrouens.

Teen hierdie agtergrond, dan nou die eerste aanhaling uit “The Invitation”:

.

“I want to know if you can live with failure

Yours and mine

And still stand at the edge of the lake

And shout to the silver of the full moon,

‘Yes!’”

My “yes” was ‘n skaterlag! Ek het begin om vir myself te lag (al het dit dikwels aan histerie gegrens). Ek het geskitter in my onvolmaaktheid, ek was die hoofspeler in my eie “comedy of errors”.

En daar haak ek af en skryf in standerd ses my eie drama, palm selwers die romantiese hoofrol in (Rosabella, as ek reg onthou), met nie minder nie as vier “lovelorn swains” wat verbete om my hand veg. En ons voer dit op (met die hulp en bystand van my Afrikaans-onderwyser, mnr, Charles Fryer)! Om die een of ander rede het die een gehoor na die ander dit egter as ‘n komedie in plaas van ‘n tragiese liefdesverhaal gesien, en bulderend gelag as hulle eintlik ‘n traan moes wegpink. Ek het sekerlik my naam onherstelbaar met ‘n plank geslaan, maar “for once” was ek ‘n romantiese heldin, en nie ‘n bose heks nie …

“It does not interest me how old (or young for that matter) you are.

I want to know if you will risk looking like a fool

For love

For your dream

For the adventure of being alive.”

(Word vervolg)